Vandaag wil ik vijf belangrijke lessen met je delen om te herstellen van angst en paniek. Het proces van herstellen is een hobbelige route en de lessen ik met je ga delen, gaan je helpen om je ogen op de weg te houden en veel sneller te herstellen dan ik.
Ze komen rechtstreeks uit mijn hart en het zijn de dingen die ik de jongere Wouter heel graag had willen vertellen.
Ik wil je het gevoel geven van, “Wouter is hier ook geweest”.
Les #1: Vind mensen die je begrijpen
De eerste les die ik de oude Wouter heel graag had willen geven toen hij last had van angst en paniek, was “vind mensen die je begrijpen”.
Ik ben zelf heel erg empathisch, gevoelig en ik wil me gewoon heel graag begrepen voelen, omdat ik mezelf nooit begrepen voelde. Ik voelde mezelf altijd een soort buitenbeentje, iemand die nooit goed genoeg was.
Ik weet nog dat mijn Cito-score van de basisschool één van de allerlaagste van de klas was. En hoe hard ik ook mijn best deed om slimmer te worden, om beter te worden, om te groeien als persoon… het was nooit goed genoeg.
En dat is een patroon dat er bij mij er echt is ingeslopen. Hoe hard je ook je best doet, het is nooit goed genoeg. Ik kan je ook met eerlijkheid vertellen, dat patroon dat toen op de basisschool is gecreëerd, heeft ervoor gezorgd dat ik jaren terug in een angst- en paniekstoornis terechtkwam.
Want ik ging altijd over mijn grenzen heen. Niets was goed genoeg. Ik was perfectionistisch en hoe hard ik ook mijn best deed, het was nooit goed genoeg. Dat was de reden waardoor mijn eigen stress- emmertjes, zoals ik het heel vaak omschrijf, begon vol te lopen.
Over je grenzen heen gaan en jezelf wegcijferen…
Niet alleen probeerde ik mezelf aan mezelf te bewijzen, ook probeerde ik mezelf heel vaak aan anderen te bewijzen. Ik wilde ze gewoon een hele goede indruk achterlaten over wie ik was als persoon. En dat continu presteren, perfectionisme, faalangst, die zorgden gewoon ervoor dat ik heel erg veel stress ervaarde en uiteindelijk ook last kreeg van de angst.
Ook doordat ik mezelf dus zo ontzettend onder druk zette en dus die angstklachten kreeg, begon ik me alleen maar raarder te voelen. Ik begon heel erg aan mezelf te twijfelen van oké, is er weer nou iets mis met mij? Want niemand die ik ken heeft hier last van. Ik voelde mezelf echt de enige die last had van angst, van paniek en van die hele heftige “wat als” gedachten.
Ik voelde me gewoon continu onrustig. Ik had rare symptomen, duizeligheid, trillen… en dingen ondernemen vond ik gewoon heel erg spannend.
Ik was gewoon altijd bang om bang te worden. En ik wist niet waar dit vandaan kwam.
Ik dacht dus echt: “Wouter, jij hebt wel weer iets raars te pakken. Jij bent weer de enige van heel Nederland en België die er last van heeft. Niemand lijkt je te begrijpen. Je begrijpt jezelf niet eens.”
En dat maakte het voor mij heel erg zwaar.
Ik voelde me heel erg eenzaam. Wat ik ook probeerde te doen was mezelf uitleggen aan anderen. Maar niemand begreep me. Ik zei nog tegen mijn moeder en mijn vader van: hey, ik weet niet wat er aan de hand is. En jullie zien dat het misschien niet goed gaat met me, maar ik weet niet precies wat het is. Ik ben gewoon bang. Ik ben gewoon angstig.
En toen zeiden ze: “waar ben je dan bang zo voor?”
Maar ik wist het niet. Ik was gewoon bang.
Ik was gewoon angstig en ik had geen idee waarom en ik had al helemaal geen idee hoe ik hier vanaf moest komen. Het was een hele erge strijd van links naar rechts en van advies naar advies. Niemand begreep me en ik wist niet wat ik moest doen om uit deze situatie te komen.
En even serieus, hoe leg je uit dat je bang bent voor bepaalde dingen? Bepaalde dingen die voor zoveel mensen normaal zijn.
Naar de bioscoop gaan, naar een feestje, vliegen op vakantie gaan, naar een festival gaan.
Ik denk dat je voor jezelf ook wel iets kan bedenken dat voor jou wat spannender is. Misschien is het zelfs alleen al thuis zijn en je bent angstig. Hoe leg je dat uit? Het was voor mij heel erg moeilijk en ik heb in die vier jaar dat ik heb geworsteld nooit contact kunnen zoeken met mensen die hetzelfde hadden gehad.
Het advies dat ik de jongeren Wouter had willen geven is ga echt op zoek naar mensen die je begrijpen. Er zijn meer mensen die last hebben van angst en paniek en je bent niet de enige.
Er wordt gezegd dat 20 % van Nederlanders last heeft van angst en paniekklachten. En dat betekent dat als je vandaag naar buiten bent geweest… één op de vijf mensen die jij hebt gezien vandaag een vorm van angst heeft.
Ben je dan alleen?
De kans is gewoon zo ontzettend groot dat als jij je verhaal gaat delen dat er gewoon heel veel mensen heel begripvol zijn.
En misschien lijkt dat momenteel niet zo. Maar wat ik je dus ook wil zeggen is van probeer vaker te gaan praten over je klachten… probeer het te delen en maak er vooral geen taboe van.
Zorg dat die schaamte weggaat, want angst en schaamte zijn heel nauw verbonden. We willen het niet laten zien dat we angstig zijn. We proberen het te verbergen, hopen dat het niet komt… maar al dat verbergen en hopen dat het niet komt zorgt juist dat het komt.
Maar wanneer jij je eigen taboe doorbreekt door het te vertellen aan vrienden, familie, mensen die dichtbij je staan, zal dat stukje taboe verdwijnen, zal de schaamte weg gaan of in ieder een heel stuk meer weg gaan en zal je het ook steeds minder proberen te verbergen. En dat is heel erg belangrijk.
Les 2: Houd de focus
De tweede les die ik de jongere Wouter had willen vertellen op moment van zijn angst en paniek was houd de focus. De moed was me na vier jaar compleet in de schoenen gezakt, want ik had alles geprobeerd zonder dat er ook maar iets werkte. En iedere keer als ik weer iets nieuws had geprobeerd en van de ene tip naar de andere tip ging, bleef ik achter met minder hoop.
Want al weer had iets niet gewerkt.
En misschien lacht het wel aan mij, want ik ben sowieso raar, toch?
Dat is wat we allemaal denken. Wie heeft er weer angst en paniek? Ja, ik…
Dat is dus wat ik ook dacht. Iedere keer had ik steeds wat minder hoop. Want er bleef gewoon veel minder over dat ik kon proberen om er vanaf te komen. En als al zoveel jaren en zoveel dingen niet hebben gewerkt, dan zakt de moed je echt in de schoenen. En dat was er ook bij mij gebeurd.
Het was een heel groot obstakel dat er bijna voor had gezorgd dat ik mezelf heel erg aan het afsluiten was om überhaupt te kunnen herstellen. Ik had alles geprobeerd, dus waarom zou ik nogmaals in mezelf investeren qua tijd, geld, energie, focus?
Waarom zou ik dat doen als toch niks werkt? Ik had al jarenlang dingen geprobeerd en de moed was gewoon weg.
Nu ik terugkijk op dat moment, zie ik dat dit een heel normaal proces is.
Iedereen met angst die ik heb geholpen in Vrijheid van Angst, ik denk 80 procent, van de mensen heeft veel dingen geprobeerd.
Maar ook al was hierdoor het vertrouwen weg, zorgde dat er juist niet voor dat ze zichzelf begonnen af te sluiten van nieuwe manieren om van de angst en paniek af te komen. Ze bleven ervoor gaan en gooiden niet de handdoek in de ring.
Die fout mag je nooit maken, want dat kan tussen jou en je herstel staan.
Herstellen gaat gewoon met veel vallen en opstaan… dingen uitproberen en achterhalen wat wél en niet bij je past.
En dat betekent dat negen van de tien dingen misschien helemaal niet bij je passen. En dat is toch oké? Het hoeft niet allemaal te werken. Niet iedere aanpak past bij jou. Misschien past mijn aanpak wel niet bij jou.
Nou, ik denk van wel, omdat ik er zelf ook vanaf ben gekomen… en heel veel mensen ook via de Methode die ik uitleg het is gelukt, maar goed… misschien past het helemaal niet bij je, dat kan ook.
Maar zorg dat dit proces van de juiste aanpak vinden en zoeken, niet ervoor zorgt dat de hoop en het vertrouwen in jezelf verdwijnt. Want als je geen vertrouwen meer hebt en geen hoop in je herstel, dan heb je de wind tegen. En dan wordt het lastig om actie te ondernemen, stappen te zetten en jezelf te geloven. En dat zijn de ingrediënten om te herstellen. De juiste aanpak, die vind je niet in één keer.
Wat ik dus de oude Wouter had willen vertellen was van Wouter, verlies niet het vertrouwen tijdens je zoektocht.
Want door te zoeken, zal je uiteindelijk vinden. En dat is ook wat er was gebeurd.
Daardoor begon ik me juist te beseffen dat het beter is als ik een ervaringsdeskundige kan vinden, iemand die dit zelf heeft gehad en ook vanaf is gekomen, omdat ik mezelf gewoon niet begrepen voel en ik wil gewoon iemand vinden die me begrijpt.
Iemand die weet hoe het is om de hele dag aan te staan. Iemand die weet hoe eng het is om bepaalde dingen te ondernemen omdat ik bang ben om paniek te krijgen.
Zo’n iemand wil ik vinden, zo’n wil ik door geholpen worden. En dat was ook het moment dat ik in contact kwam met ervaringsdeskundigen online. Ik leerde dus van al die verschillende ervaringsdeskundigen één ding: goed reageren.
Les 3: Geef jezelf meer tijd
Wouter, geef jezelf meer tijd.
Nou, ik heb het dus vaker verteld. Ik ben heel ongeduldig. Het is echt niet normaal. Alles moet snel en perfect.
Welkom in de wereld van herstel, want dit is alles behalve snel en alles behalve perfect. Dit gaat met ups en downs en het kost tijd.
Ik werd zo uitgedaagd. In mijn hele leven moesten er altijd dingen snel. Snel dit doen. Snel een video bewerken. Snel een podcast opnemen, snel naar werk fietsen, snel de boodschappen doen.
Dat ben ik, oké? Dan weet je dat.
Toen ik dus begon met mijn herstel… werd ik wel heel erg uitgedaagd.
Want alles… draait om goed reageren en de tijd nemen. Dat was precies het tegenovergestelde van wie ik was als persoon.
Snap je nu dat het best wel wat tijd, energie, moeite, ups en downs kost om precies het tegenovergestelde te doen van wie jij bent als persoon.
Momenteel vecht je nog heel erg tegen de klachten, wil je er snel vanaf en het proces van herstellen is precies het tegenovergestelde. Je gaat de rest van je leven goed reageren en dan moet je erop vertrouwen dat de angstklachten steeds verder naar de achtergrond gaan.
Begrijp je nu dat dat best een emotionele rit is met heel veel tranen, frustratie en moeilijke momenten? Dat is oké. Dat hoort erbij.
Wanneer je dan start met goed reageren door de GAB-methode te gaan leren (Het groeten, het accepteren, het toelaten, het besluiten, waarover je meer kan leren in de training hieronder.), is het gewoon belangrijk om ook de tijd te nemen en geen haast te hebben.
En de reden, eigenlijk wel de grootste reden dat mensen niet herstellen… is dat ze het tweede ingrediënt na goed reageren gewoon compleet missen. Tijd. Tijd is gewoon heel erg belangrijk.
Dus Wouter, als ik je iets had mogen vertellen… op de momenten dat je last had van angst en er helemaal doorheen zat… had ik je willen zeggen als derde les, geef jezelf de tijd.
Dat is echt iets dat ik jou heel graag op het hart wil drukken. En dan gaan we naar de vierde les.
Les 4: Kijk anders naar je angst
Als ik eerlijk ben, was ik heel erg gefrustreerd naar mezelf in de tijden dat ik last had van angst. Iedere keer als ik last had van een angstige gedachte, een angstig gevoel of een angstig symptoom, was ik zo ontzettend teleurgesteld in mezelf. Ik was gewoon boos, gefrustreerd en ik dacht, zie je wel Wouter, opnieuw heel veel bewijs dat je er niet vanaf komt.
Dat was hoe ik naar mijn angst keek. Het was een moment van falen en een moment van bewijs dat ik er nooit van af zou komen. Ik had in dat moment anders naar mijn angst moeten kijken. En dit is hoe ik er nu naar kijk.
Zoals je mij al wat vaker hebt horen vertellen heeft ieder mens zijn eigen stress-emmertje. En wanneer we dan onder langdurige stress staan of we maken iets traumatisch mee, dan gaat dat stress-emmertje vol zitten. Wanneer het stress-emmertje vol zit, dan overstromt hij en dat noemen we angst.
En die stressemmer kan wel overstromen door een gedachte, een prikkel die je niet eens opmerkt of iets heel kleins. Wanneer dat dan gebeurt, dan heb je last van angst. Hier heb je geen controle over.
Weet je waar je wel controle over hebt? Je reactie op de angst.
Dus even samengevat: je hebt 0 % controle over je of je je wel of niet angstig voelt, want dat bepaalt je lichaam. Jij hebt alleen controle over jouw reactie op de angst.
Dus, Wouter, waarom ben dan zo boos op jezelf? Waarom ben je zo teleurgesteld? En waarom word je zo boos op jezelf dat je je angstig voelt als je er niks aan kan doen? Je hebt 0% controle over je angst. Waarom zou je dan boos zijn op jezelf?
Dit is een heel groot obstakel, wat ik eerder uit de weg had moeten ruimen. Ik had heel anders moeten kijken naar mijn angst. Ik had deze momenten moeten zien als unieke kansen om te herstellen. Unieke kansen om beter te worden, om goed te reageren en om het vertrouwen in mijn lichaam terug te winnen. Dat waren die momenten van angst: niet een teken van falen. Dit waren momenten om een zelfvertrouwen op te bouwen.
In die momenten kan je oefenen met goed reageren, waardoor je zelfvertrouwen steeds groter wordt en jij minder bang wordt voor wat je denkt en voelt.
Les 5: Omarm de tegenslagen
De vijfde les die ik mezelf had willen geven toen ik lastig van angst was: “Wouter, omarm de tegenslagen en de terugvallen.”
Tegenslagen… ze zijn heel oncomfortabel maar een heel belangrijk onderdeel van herstellen. Deze terugvallen zijn onvermijdelijk op de route naar herstel. Het zijn momenten waarin de hoop een beetje weg is en angst misschien weer opspeelt.
Je bent meer verdrietig, meer vermoeid… en het zijn de momenten waarin je echt intens aan jezelf gaat twijfelen. Intens gaat twijfelen of je wel de juiste koers vaart. Of je wel goed deze bent en of je er wel ooit vanaf komt.
En dit ligt niet aan jou. Wat ik je dan ook echt wil vertellen is: “hey, Wouter is hier ook geweest. Ik ben niet raar en dit ligt niet aan mij. Ook ik heb deze terugvallen moeten doorstaan.”
Maar weet je wat? Ze maakten me allemaal sterker. Ik geloof namelijk in het principe, alles gebeurt voor je, niet tegen je. En ook deze moeilijke momenten, zijn er voor jou om jou sterker te maken. Om je het vertrouwen te geven, niet om jou het vertrouwen weg te nemen.
Want weet je wat er gebeurt als jij door de volgende terugval weer heen gaat, en je hebt het weer achter de rug? Je gaat steeds vaker denken van, hoe intens deze terugval ook is: “Ze gaan voorbij. Net zoals ze alle voorgaande keren ook voorbij gingen.”
Ieder angstig moment is er dus om jouw zelfvertrouwen te vergroten je een gevoel te geven van “er kan niets gebeuren”.
Ze zijn er om jou sterker te maken. Dit angstige moment, hoe intens het ook is en hoe laag de hoop ook is, dit gaat voorbij en het komt goed.
Dat zijn allemaal stukjes bewijs die je op elkaar gaat stapelen. En zo krijg je steeds meer vertrouwen in je lichaam en in je herstel dat je er vanaf komt.
Je herstel van angst is een proces met heel veel ups en downs. En soms is de hoop weg en ga je huilen, ben je verdrietig, ben je moe, ben je weer angstig. Maar je moet er doorheen. Zolang je goed blijft reageren en je geeft jezelf de tijd… dan ben je de juiste koers aan het varen. Daar mag je op vertrouwen.
Die moeilijke momenten maken je alleen maar zelfverzekerder. En deze quote vond ik ook heel toepasselijk en wil ik even met je delen.
Moeilijke tijden creëren sterke mensen. Sterke mensen creëren goede tijden. Goede tijden creëren zwakke mensen en zwakke mensen creëren moeilijke tijden.
Hoe toepasselijk bij terugvallen. Moeilijke tijden zoals de terugval creëren sterke mensen. Jij wordt sterker door die terugval.
De reden dat ik nu niet meer bang ben voor mijn angst en heel lekker in mijn vel zit, dingen weer doe, is omdat ik door die terugvallen ben gegaan. Maar ik werd er wel sterker van. En niet alleen werd ik er sterker van, ik begon ook te geloven dat ik het aankon. Dat het voorbij ging en dat het wel goed kwam. En daardoor zijn die terugvallen zo belangrijk. Ze zijn nodig om jou sterker te maken en je ook te helpen.
En weet ook dit… ze gaan echt altijd voorbij. Zoals altijd is gebeurd, maar je moet er wel goed op reageren, net zoals op je angst.
Die GAB-methode die ik heel vaak benoem, die wil je niet alleen op angstige gedachten, gevoelens en symptomen gebruiken… nee… ook op de terugval.
Omarm de hobbelige weg van herstel, want die verloopt zeker niet in een rechte lijn. Je bent niet uniek in die struggles die je momenteel ervaart. Iedereen maakt ze mee in het proces naar herstel. En zolang jij dat ideale beeld van hoe je herstel zou moeten verlopen loslaat, ga je al heel veel meer oké zijn met de ups en ook met de downs.
Ik wil je heel erg bedanken voor het lezen en ik spreek je in de training hieronder. Hou je sterk!
