Heb jij je wel eens afgevraagd: “Wanneer gaat deze angst nou eens weg?” Of: “Ik ben al zó lang bezig met herstellen, waarom voel ik me nog steeds niet beter?”
Dan ben je niet de enige. Een van de grootste uitdagingen bij het herstellen van angst is geduld hebben. We willen allemaal zo snel mogelijk van die vervelende, angstige gevoelens af.
Vandaag ga ik het hebben over misschien wel het belangrijkste onderdeel van je herstel: jezelf de tijd geven. En ik zal eerlijk met je delen hoe ik zelf worstelde met dit geduld, tot ik een belangrijke les leerde die alles veranderde.

De vakantie die niet relaxed voelde
Een paar jaar geleden ging ik op vakantie naar Zakynthos met mijn vriendin. Mooie stranden, heerlijk weer, leuke dorpjes om te bezoeken… het had perfect moeten zijn. Maar ik voelde me vreselijk.
Ik was langzaam aan het opkrabbelen uit een periode met veel paniekaanvallen.
Het goede nieuws was: mijn angst was geen 10 op een schaal van 10 meer.
Het slechte nieuws? Het was constant een 7. De hele dag door. Mijn hoofd zat vol “wat als”-gedachten, ik voelde me misselijk, duizelig en het voelde alsof ik nog steeds niet mezelf was.
En het frustrerende was: ik was op vakantie! Als ik me hier niet kon ontspannen, waar dan wel?
Ik had continu de gedachten: “Waarom ben ik nog steeds angstig als alles zo fijn zou moeten zijn?” Die gedachten maakte me alleen maar gefrustreerder.
Ik had al zoveel geprobeerd: psychologen bezocht, EMDR-therapie gedaan, was gestopt met koffie, deed aan yoga en sportte meer. Maar niets leek echt te helpen. Die onrust, die gedachten en die lichamelijke klachten bleven maar komen.
Na een tijdje ga je jezelf ook afvragen: wat gaat dan nog wél werken…
De Stress Emmer: waarom tijd nemen zo belangrijk is
Het moment dat ik herstelde, kwam toen ik me ging verdiepen in wat ervaringsdeskundigen voor adviezen deelden. Al snel leerde ik een cruciaal stuk advies dat belangrijk was voor mijn herstel: “goed reageren”.
Wat betekent dat? Simpel gezegd: hoe je met je klachten omgaat, bepaalt of ze naar de achtergrond kunnen gaan of juist blijven aanhouden.
Maar er was nog iets anders dat ik moest leren, en dat was misschien wel het moeilijkste: dat dit proces tijd kost. Terwijl ik juist dacht: “Ik ben hier al maanden mee bezig, waarom is het nog niet weg?!”
Toen leerde ik over de Stress Emmer. Stel je voor dat je lichaam een emmer is die langzaam gevuld wordt met stress. Die emmer is niet in één dag vol gelopen.
Dat gebeurde geleidelijk, druppel voor druppel, over weken, maanden of zelfs jaren.
En natuurlijk kan die emmer ook niet in één dag leeg zijn. Want ook dat gaat in kleine stapjes.
Als je tegen je angst blijft vechten, blijf je eigenlijk je emmer vullen. Want vechten, zorgt voor spanning. En meer spanning vult je Emmertje.
Maar wanneer je leert om “goed te reageren” (wat deelnemers in ons 7-weken programma leren) begin je je emmertje beetje bij beetje te legen. Na elk angstig moment waarin je goed reageert, zakt het niveau in je emmer een klein beetje.
Tip #1: Hoe mijn stress-emmer overliep
Die vakantie in Griekenland was voor mij een confronterend moment. Ik wilde zo graag terug naar de “oude Wouter”. Ik wilde niet dat het herstel langer zou duren, want het duurde in mijn beleving al écht een eeuwigheid!
Maar wat ik toen nog niet doorhad, was dat ik wel dacht dat ik goed reageerde en mezelf de tijd gaf, maar eigenlijk deed ik dat niet.
Ik reageerde “goed” in de hoop er zo snel mogelijk vanaf te komen. En ik was continu aan het checken of de angst er nog was.
“Voel ik me al rustiger? Is die misselijkheid al weg? Ben ik nog steeds duizelig?”
Dat is niet goed reageren en jezelf zeker niet de tijd geven.
Het is net als wanneer je een zaadje plant en het elke 5 minuten opgraaft om te kijken of er al een plantje groeit. Zo krijgt het nooit de kans om te groeien, terwijl jij blijft denken dat je iets fout doet.
Tip #2: Waarom het stellen van deadlines voor herstel niet werkt
Veel mensen die ik help maken dezelfde fout: ze zetten een deadline voor hun herstel.
“Over een maand moet ik me beter voelen.”
“Bij mijn verjaardag wil ik geen last meer hebben van angst.”
“Voor de vakantie mag ik geen paniekaanvallen mer hebben.”
Het probleem met dit soort tijdsdruk is dat ze een enorme prestatiedrang creëren. En druk is precies wat je niet nodig hebt als je Stress Emmertje al vol zit.
Bovendien werkt het juist niet goed voor je herstel. Want wanneer je “deadline” nadert en je voelt je nog niet beter, raak je gefrustreerd en teleurgesteld. Die frustratie en teleurstelling? Je raadt het al: die vullen je Stress Emmertje nog verder.
Daarom is het belangrijk om te begrijpen: herstellen mag je nooit onder tijdsdruk doen. Je kunt het niet forceren of versnellen door er tijdsdruk op te zetten.
Wat je wel kunt doen, is je richten op het proces in plaats van het resultaat.
Focus elke dag op goed reageren wanneer de angst opkomt, in plaats van te focussen op wanneer de angst weg moet zijn. Dat is een veel effectievere aanpak.
Tip #3: De kracht van acceptatie
Een van de belangrijkste momenten in mijn herstel was tijdens een wandeling in het Philips de Jong Park in Eindhoven. Dat park was een plek waar ik vaak naartoe ging als ik me angstig voelde. Ik deed mijn oortjes in, luisterde naar klassieke muziek en wandelde wat door het park.
Tijdens een van die wandelingen gebeurde er iets. Ik was moe, echt doodmoe van het vechten tegen mijn angst.
En toen, bijna als een fluistering, zei ik tegen mezelf: “Lieve Wouter, wat je voelt is OK. Je hebt zoveel meegemaakt, je emmertje is zo vol, wie zou zich niet zo voelen?”
In plaats van te vechten tegen de angst, besloot ik er vrede mee te sluiten. Ik vertelde mezelf dat het oké was om me zo te voelen, en dat het er net zo lang mocht zijn als nodig was.
Dit was een enorm belangrijk kantelpunt voor mij. Het was een verschuiving van “ik moet van deze angst af” naar “het is oké dat deze angst er is, zolang het er wil zijn.”
Het klinkt misschien raar, maar door de angst te accepteren, nam de angst juist af aan intensiteit. Door acceptatie merk je dat je lichaam letterlijk zachter wordt. En hoe langer je het doet, hoe groter de effecten.

Tip #4: Tijd is niet belangrijk
Uiteindelijk realiseerde ik me iets belangrijks: het ging niet zozeer om “mezelf de tijd geven”, maar om zoveel vrede te sluiten met de angst dat tijd er niet meer toe deed.
Het was vervelend, frustrerend en mijn leven voelde zwaar, maar ik besloot er helemaal oké mee te zijn om angstig te zijn. En angstig allerlei dingen te doen mét de angst onder de armen, maar wél in kleine stapjes.
Ik was er oké mee dat als ik dingen voor altijd spannend zou vinden, dit oké was… zolang ik maar probeerde te doen wat ik wilde doen. En dat als ik veel moest huilen door de spanning, dit ook oké was.
Deze kanteling (van vechten tegen de angst naar vrede sluiten met de angst) heeft me gebracht waar ik nu ben.
Dit is wat ik bedoel met “goed reageren.” Je bent niet meer aan het vechten tegen je angst. Je laat het er zijn, zonder oordeel, zonder druk dat het snel weg moet. Je focust op leven met de angst, in plaats van wachten tot de angst weg is voordat je gaat leven.
Vraag jezelf eens af: welk cijfer geef jij jezelf qua acceptatie? Is dat laag of hoog? En wat zou je kunnen doen om een pro te worden in goed reageren? Want dat is letterlijk waar je hele herstel zit.
Tip #5: Gebruik Luisterrust om je te helpen
Het leren van dit “goed reageren” (of het nu gaat om het accepteren van je angst of jezelf de tijd geven) is niet altijd makkelijk. Daarom hebben we Luisterrust gemaakt.
Luisterrust is een app met meditaties die speciaal zijn gemaakt om je te helpen goed te reageren op angst. De meditaties begeleiden je door moeilijke momenten heen en leren je stap voor stap hoe je je angst kunt accepteren in plaats van ertegen te vechten.
Een van mijn favoriete meditaties in de app is “Acceptatie”. Deze helpt je om de angst die je voelt te accepteren zonder er tegen te vechten. Door regelmatig naar deze meditatie te luisteren, train je je hersenen om anders op angst te reageren.
Een andere krachtige meditatie is “durven toelaten”. Deze is speciaal ontworpen om je te helpen met het durven toelaten van je emoties, en dat is juist wat zo belangrijk is om te leren in je herstel.
Door Luisterrust dagelijks te gebruiken, word je langzaam steeds een beetje beter in het goed reageren op je angst. En door er beter mee om te gaan, word je er minder bang van. En als je er minder bang van word, gaat het je leven minder belemmeren.
En belemmert het je leven niet meer? Dan keert het eindelijk écht naar de achtergrond.
Wil je starten met je herstel? Download Luisterrust hieronder en probeer de app 14 dagen gratis uit.
